مینا والی، مدیرعامل کارخانه نوآوری رسانه راهکار در پنل رویداد ۹ ژانویه به بررسی تاریخچه پول و چرایی انتخاب استاندارد‌هایی نظیر استاندارد طلا پرداخت و در ادامه ارائه‌ای از کتاب استاندارد بیتکوین و استاندارد فیات که توسط انتشارات راه پرداخت منتشر شده است، انجام داد.
والی در ابتدای صحبت خود گفت: «روایت‌های مختلفی درباره تاریخچه پیدایش پول در دنیا وجود دارد، ولی ما همچنان نمی‌دانیم دقیقاً در کدام نقطه تاریخ و کدام نقطه دنیا، پول فلزی برای اولین‌بار به‌عنوان ابزار مبادله استفاده شد. نکته‌ای که به طور قطع می‌توان درباره‌اش صحبت کرد، این است که تصور دنیای بدون پول، غیرممکن شده است. بدون پول اقتصاد، علم، هنر و هیچ پدیده دیگری به شکل کنونی نمی‌تواند استمرار یابد. حتی گفته می‌شود پیدایش «فلسفه» و «متافیزیک» نیز مدیون پیدایش پول بوده است. با مرور تاریخچه پول، درمی‌یابیم که از یک زمان به بعد، مردم فهمیدند که تولید سکه‌های فلزی بهترین وسیله برای مبادله به شمار می‌رود و از یک جا به بعد، دانستند که طلا بهترین فلز برای ساخت این ابزار مبادله به نام پول است.»
استاندارد طلا و پول سالم
مینا والی در ادامه با اشاره به ویژگی‌های طلا بیان کرد: «طلا ویژگی‌هایی دارد که آن را تبدیل به گزینه برتر در ساخت سکه می‌کند؛ از جمله اینکه طلا را نمی‌شود تخریب کرد و عنصری طبیعی به شمار می‌رود که با مواد دیگر قابل ساختن نخواهد بود. برای به دست آوردن طلا باید ابزار داشته باشید و هر چقدر ابزارتان پیشرفته‌تر شود، باز هم استخراج طلا به کندی صورت می‌گیرد. این شکل نشان می‌دهد که منابع طلا در دنیا کمیاب هستند. ویژگی‌های طلا باعث شد که از یک مقطع تاریخ، رابطه‌ای بین طلا و پول شکل گیرد. در قرن ۱۸ بود که برای اولین‌بار بریتانیا «استاندارد طلا» و چاپ اسکناس با پشتوانه طلا را معرفی کرد. تا سال ۱۹۰۰ پنجاه کشور دیگر به این استاندارد پیوستند. از قرون ۱۸ و ۱۹ تا اوایل قرن ۲۰ را می‌توان دوران شکوفایی صنایع دانست. در این مدت، وسایل حمل‌ونقل، راه‌آهن، قطار، وسایل ارتباطی، تلگراف و تلفن پیشرفت کردند، اما از اوایل قرن ۲۰، با شروع جنگ جهانی اول، دولت‌ها برای اجرای عملیات نظامی نیاز به منابع مالی جدید داشتند و به جای اینکه منابع را با افزایش مالیات به دست آورند دست به کاری فاجعه‌بار زدند: شروع به چاپ اسکناس با سرعت زیاد کردند و بدین‌ترتیب تولید اسکناس از سرعت استخراج طلا پیشی گرفت.»
مدیرعامل راهکار ادامه داد: «در نمودار می‌بینیم که اقتصادهای بزرگ دنیا تا چند سال به استاندارد طلا متعهد ماندند. این نمودار هم نشانگر اتفاقی است که بعد از کنار گذاشتن استاندارد طلا پیش آمد. در این مقطع، ارزش دلار نسبت به طلا به‌شدت کاهش یافت. دوره‌ای که استاندارد طلا را ملاک چاپ پول قرار می‌دادند، دوره «پول سالم» یا Sound Money خوانده می‌شود؛ چرا از پول سالم دفاع می‌کنیم؟ چون پول سالم باعث تشویق مردم به سرمایه‌گذاری می‌شود، ولی پول ناسالم مخدوش‌کننده انباشت سرمایه است. پول ناسالم، دوره‌های رشد و رکود را با دستکاری‌های دولت به دنبال می‌آورد؛ مدتی شاهد رشد هستیم و بعد حباب می‌ترکد و دوره رکود شروع می‌شود، سپس دستکاری دوباره دولت و… . همین‌طور چرخه معیوب استمرار می‌یابد. به همین دلیل است که طی سالیان، ایده بازگشت به استاندارد جدید طلا به میان آمده و عده‌ای بیتکوین را به‌عنوان استاندارد جدید پیشنهاد می‌دهند.
تشابه طلا و بیتکوین
او در ادامه به دلیل وجود بیتکوین پرداخت و مطرح کرد: «چرا بیتکوین به‌عنوان استاندارد جدید مطرح شده است؟ زیرا بیتکوین شبیه‌ترین چیز به طلا در دنیا به شمار می‌رود. چه شباهتی دارد؟ اینکه بیتکوین کمیاب است. این نمودار، میزان عرضه بیتکوین و نرخ رشد عرضه آن را نشان می‌دهد. از آنجا که دستکاری بیتکوین مستلزم صرف هزینه زیاد خواهد بود، در عمل، از امنیت بالایی برخوردار است. مثل همان ویژگی طلا که قابل تخریب نیست. اقتصاددان‌های دنیا ایده‌های مختلفی را در این رابطه به میان می‌آورند. ۵۰ سال قبل، «هایِک» ایده‌ای را در کتاب «خصوصی‌سازی پول» مطرح ساخت که در ایران هم با عنوان «پول خصوصی» ترجمه شده است. ایده او این است که سازمان‌های خصوصی، پول‌هایی را عرضه کنند و در بازار رقابتی، مردم خودشان انتخاب کنند که خرید را با کدام پول انجام دهند.»
والی در انتهای ارائه خود نیز به معرفی کتاب «استاندارد بیتکوین» پرداخت و گفت: «همه ما می‌دانیم که نوسان قیمت و محدودیت سقف تراکنش روزانه جزو چالش‌های بیتکوین به شمار می‌رود و ضمناً کارمزد آن بالا به نظر می‌رسد. در عین حال، شاید بتوان تصور کرد که روزی ارزهایی با پشتوانه بیتکوین معرفی و عرضه می‌شوند. ولی اگر چنین اتفاقی بیفتد، آیا استاندارد بیتکوین نیز همان سرنوشت استاندارد طلا را خواهد داشت؟ در این رابطه، گذشت زمان همه‌چیز را نشان می‌دهد. ارائه من برگرفته از کتاب «استاندارد بیتکوین» بود. من این تصویر را خیلی دوست دارم و به همین دلیل در آخرین اسلاید گذاشتم، چون یک اسکرین‌شات از سایت نویسنده کتاب، سیف‌الدین آموس است که یکی از اقتصاددان‌های بزرگ دنیا و استاد دانشگاه به شمار می‌رود. ما در انتشارات «راه پرداخت»، کتاب استاندارد بیتکوین را ترجمه و چاپ کردیم. این کتاب تاکنون به ۳۵ زبان دنیا منتشر شده است. البته ما بخش‌هایی نیز به آن کتاب افزودیم. «آموس» یک کتاب دیگر هم در امتداد «استاندارد بیتکوین» منتشر کرده به نام «استاندارد فیات» که در همین چند روز اخیر، ما آن را به چاپ رساندیم و الان فقط یک نسخه‌اش در همایش موجود است.»
راه پرداخت – رسانه فناوری‌های مالی ایران
ثبت دیدگاه