نیلوفر نادری / بانک مرکزی در سومین روز تابستان ۱۴۰۳ به‌طور رسمی از عملیاتی شدن ریال دیجیتال، به‌عنوان فرم جدیدی از پول در ایران رونمایی کرد. ریال دیجیتال تفاوت‌های زیادی با رمزارز دارد که از مهم‌ترین آنها می‌توان به نبود امکان ماینینگ در آن اشاره کرد و باید گفت که ریال دیجیتال در واقع همان ریالی است که دیجیتالی شده تا پرداخت‌های خرد و روزمره مردم را ساماندهی کند و از همان شاخص‌های ریال پیروی می‌کند. شرکت کارت اعتباری ایران‌کیش در این زمینه پیشرو بوده و از سال ۱۴۰۲ تاکنون برای خلق و توسعه آن زحمات زیادی کشیده و استفاده از این خدمت را با نرم‌افزار پات‌لایف خود ممکن کرده است. به همین منظور با علیرضا موسوی، مدیرعامل کارت اعتباری ایران‌کیش، گفت‌وگویی داشتیم و با او درباره نقش این شرکت در خلق و توسعه ریال دیجیتال، ویژگی‌هایش، برنامه‌هایی که برای توسعه آن دارند و چالش‌های پیش رویشان صحبت کردیم. در ادامه جزئیات این گفت‌وگو را می‌خوانید.
ریال دیجیتال به تداوم کسب‌وکارها کمک می‌کند
توسعه نامتوازن ابزارهای پرداخت در ایران پرداخت‌های خرد را دچار مشکل کرده است. از طرفی وقتی همه روش‌های پرداخت به‌صورت متمرکز و روی یک بستر واحد انجام می‌شود، این خطر وجود دارد که با برآمدن کوچک‌ترین اختلالی در شبکه پرداخت کشور، تداوم کسب‌وکارها و برطرف کردن نیازهای روزمره مردم به خطر بیفتد. ریال دیجیتال قرار است آن ابزاری باشد که این مشکلات را برطرف می‌کند.
علیرضا موسوی، مدیرعامل شرکت کارت اعتباری ایران‌کیش در این‌باره گفت: «بخش زیادی از تراکنش‌های شبکه پرداخت، خرد است و بانک مرکزی تصمیم گرفته با ابزاری جدید این پرداخت‌ها را سروسامان دهد. شبکه پرداخت ما خیلی متمرکز است و همه روش‌های پرداختی، روی یک بستر واحد کار می‌کنند که اگر اتفاقی در شبکه بیفتد، ممکن است تداوم کسب‌وکارها را به خطر بیندازد. این در حالی است که تداوم کسب‌وکارها مسئله مهمی است. ریال دیجیتال مدلی توزیع‌شده دارد و می‌تواند ما را از این نگرانی رها کند. در واقع، اگر درست توسعه داده شود، می‌تواند جایگزین کارآمدی برای پرداخت‌های خرد سنتی باشد و این یعنی خلق ارزش در جهان نوآوری و فناوری.»
تداوم توسعه ریال دیجیتال؛ در گرو تعیین کارمزد
به گفته موسوی، این خدمت هنوز آنقدر که باید توسعه نداشته و جدید است و پتانسیل‌های زیادی در زمینه نوآوری دارد. برای مثال می‌تواند به سیستم اعتباری کشور بپیوندد، در کنار کهربا قرار بگیرد یا تجربه کاربری‌اش را ارتقا دهد و همه اینها و کارهای دیگر، بیشتر به همت اکوسیستم و رگولاتور بستگی دارد و باید دید که رگولاتور تا کجا به این خدمت اجازه توسعه می‌دهد و از آن حمایت می‌کند. او در این‌باره توضیح داد: «ما برای خلق و توسعه ریال دیجیتال از محل درآمدهای سایر پروژه‌ها هزینه کرده‌ایم و یکی از چالش‌های پیش روی ما این است که اگر کارمزد خدمتی که ارائه می‌دهیم، صفر بماند، با مشکلات زیادی روبه‌رو خواهیم شد. هر خدمتی هزینه‌ای دارد و هر فردی که از آن استفاده می‌کند، باید هزینه‌اش را بپردازد تا کسب‌وکار پشت پلتفرم بتواند به بقای خود ادامه دهد و به فکر توسعه آن باشد. برای مثال کیف پول متمرکزی که در سال‌های اخیر به روندی مهم در کشور تبدیل شده بود، به دلیل کم‌توجهی به مسائل کارمزدی‌اش به حاشیه رفت و صاحبان کسب‌وکارها برای توسعه آن بی‌انگیزه شدند. این اتفاق نباید برای ریال دیجیتال هم بیفتد و باید به فکر باشیم تا هرچه زودتر برای آن کارمزدی تعیین کنیم.»
ویژگی‌های کیف پول ریال دیجیتال
افراد برای اینکه از ریال دیجیتال استفاده کنند، کافی است نرم‌افزار پات‌لایف را دانلود و نصب کنند، وارد گزینه ریال دیجیتال شوند و با شارژ کیف پول خود، عملیات را انجام دهند. او اضافه کرد: «افراد بعد از احراز هویت می‌توانند تا سقف ۱۵ میلیون تومان کیف پول از ریال دیجیتال استفاده کنند و تسویه آن کیف پول ریال دیجیتال با پذیرندگان هم به‌صورت آنی است و آنها درگیر دوره‌های تسویه شاپرک نمی‌شوند. با وجود این، برخی از عملیات‌های پرداختی بین‌بانکی است و باید از آن مسیر بگذرد. ریال دیجیتال، نوپا است و فعلاً چندهزارتایی بیشتر کاربر ندارد و از آن در کیش در صنف تاکسیرانی رونمایی شده، اما این قابلیت را دارد که وارد هر حوزه‌ای با پرداخت‌های خرد شود. افراد می‌توانند از طریق کیوآرکد و دستگاه کارت‌خوان از این خدمت استفاده کنند. همچنین با انتقال ریال دیجیتال بین دو گوشی که نسخه پات‌لایف را نصب کرده‌اند و نیز اسکن کیوآرکد استاتیک پذیرنده قابلیت انجام تراکنش فراهم است.. این خدمت فعلاً برای دارندگان سیستم‌عامل اندروید و نسخه PWA در دسترس است.»
هم‌پذیرندگی ریال دیجیتال از جزیره‌ای شدن آن جلوگیری می‌کند
مسئله مهمی که ذهن موسوی را درگیر کرده، هم‌پذیرندگی ریال دیجیتال است؛ موضوعی که مقدمات و زیرساخت‌های آن در بانک مرکزی فراهم شده و شرکت‌های PSP باید عملیاتی‌اش کنند تا ریال دیجیتال از جزیره‌ای شدن در امان بماند. او در آخر گفت: «بانک مرکزی کیش را منطقه‌ای می‌داند که در پذیرش فناوری و نوآوری در کشور زبانزد بوده و به همین دلیل ریال دیجیتال در آنجا رونمایی شد و ما به سراغ تاکسیران‌ها رفتیم، اما این موضوع به این معنا نیست که این خدمت، خاص شهر یا منطقه خاصی است، چون این خاص بودن و انحصار در خدمات دیجیتال معنا ندارد و برای همه کشور است. آموزش، ساخت و نگهداشت محصولات و خدمات نوآورانه و فناورانه هزینه‌های زیادی دارد و همان‌طور که قبل‌تر هم گفتم، تحقق ایده‌های ما و توسعه ریال دیجیتال در گرو خواست رگولاتور و آگاهی و اعتماد مردم از کاربردهای آن است. ایران‌کیش نیز یک شرکت سهامی خاص است و باید بتواند منافع سهامدارانش را حفظ کند و آنچه برای ما اهمیت دارد، ارائه خدمت و محصول باکیفیت و راضی نگه داشتن سهامداران است و وارد رقابت‌های شاخص‌های مندرج در بولتن اقتصادی نخواهیم شد.»
راه پرداخت – رسانه فناوری‌های مالی ایران
ثبت دیدگاه