در دومین روز از همایش بانکداری نوین و نظام‌های پرداخت، نشستی تحلیلی با موضوع ریال دیجیتال و ارتقای شفافیت مالی برگزار شد. در این نشست اصغر ابوالحسنی، قائم‌مقام بانک مرکزی؛ محمد شیریجیان، معاون سیاست‌گذاری پولی بانک مرکزی؛ پیمان قربانی، قائم‌مقام مؤسسه اعتباری ملل؛ حسین یعقوبی، مدیر پروژه ریال دیجیتال شرکت خدمات انفورماتیک؛ داود محمدبیگی، صاحب‌نظر در حوزه بانکداری دیجیتال و محمدمهدی تقی‌پور، مدیرعامل شرکت به‌پرداخت ملت سخنرانی کردند.
محمدمهدی تقی‌پور در ابتدا ارائه‌ای درباره سابقه ارزهای دیجیتال بانک مرکزی داشت. او اظهار کرد: «ریال دیجیتال نسخه دیجیتالی پول ایران است که تحت مدیریت و انتشار بانک مرکزی قرار دارد. ریال دیجیتال از دو جهت در فناوری‌های نوین نقش دارد. ابتدا از نظر بلاکچین که شفافیت و امنیت در تراکنش‌ها ایجاد می‌کند و همچنین رمزارزها که محرک اصلی ایجاد ارزهای دیجیتال بانک مرکزی برای رفع ضعف سیستم‌های مالی سنتی بودند. تفاوت CBDC با رمزارزها این است که CBDCها متمرکز و دارای نظارت مستقیم بانک مرکزی هستند؛ اما رمزارزها غیرمتمرکز بوده و این نظارت را ندارند.»
او در ادامه عنوان کرد: «کاهش هزینه‌های انتقال پول و تراکنش‌ها، بهبود شفافیت مالی، حمایت از سیاست‌های پولی بانک مرکزی از جمله مزایای CBDC هستند. از طرفی، پیچیدگی‌های فنی، حفظ حریم خصوصی کاربران و پذیرش عمومی و مشارکت صنایع مرتبط از جمله چالش‌های آن است. همچنین نیاز به استانداردهای بین‌المللی و مسائل مربوط به تحریم، از جمله چالش‌های ارزهای دیجیتال بانک مرکزی نیز وجود دارد.»
تقی‌پور بیان کرد: «پیشینه موضوع رمزارزها با ایجاد بیت‌کوین در سال ۲۰۰۸ شروع شد و سپس معرفی فناوری بلاکچین و به دنبال آن رشد سریع رمزارزها به‌عنوان ابزارهای مالی غیرمتمرکز انجام شد. ایران نیز از سال گذشته آغاز به پیاده‌سازی ریال دیجیتال کرد. تجاری‌سازی آن از جزیره کیش آغاز شد و تلاش شده در تهران نیز گسترش یابد. در حال حاضر بیش از ۹۰ کشور در حال تحقیق، آزمایش و توسعه CBDC هستند و شروع پروژه‌های پایلوت موفق در کشورهای پیشرفته مانند چین، سوئد و سنگاپور انجام شده است. یکی از چالش‌های پیاده‌سازی ریال دیجیتال در ایران، کمبود زیرساخت‌های فناورانه مناسب، جلب اعتماد عمومی و پذیرش ریال دیجیتال توسط شهروندان و کسب‌وکارها است. اهداف کلیدی ریال دیجیتال به سه دسته اصلی اقتصادی، اجتماعی و فناورانه تقسیم می‌شود.»
او در پایان خاطرنشان کرد: «به‌پرداخت ملت هم بازوی بانک ملت در پروژه ریال دیجیتال بود. توسعه ریال دیجیتال به صورت شهر به شهر در برنامه ما قرار دارد. از جمله دستاوردهای فعالیت‌های به‌پرداخت بانک ملت، طراحی و پیاده‌سازی سیستم‌های پرداخت دیجیتال است که می‌تواند نیاز کاربران را با سرعت و امنیت بیشتری تأمین کند. شرکت به‌پرداخت در راستای دیجیتالی‌سازی فرایندهای مالی زیرساخت‌های مدرنی را به کار گرفته است. در گام اول این شرکت نسبت به توسعه کیف پول مبتنی بر ریال دیجیتال در اپلیکیشن سکه اقدام کرد.»
محمد شیریجیان نیز در این نشست اذعان داشت: «مهم‌ترین مسئله در توسعه پول‌های دیجیتال بانک مرکزی، موضوع نهادی است. باید دید ابزار جدیدی که ایجاد می‌شود چه اثراتی روی نظام بانکی و پرداختی کشور می‌گذارد. نحوه مواجهه سیاست‌گذار با این موضوعات باید به چه شکل باشد. کشور ما از نظر فنی این موضوع را به‌خوبی پیش برده است. علت اصلی که باعث شده بسیاری از کشورها در این حوزه با احتیاط پیش روند، تأثیر آن روی سیاست پولی کشورها بوده است.»
داود محمدبیگی عنوان کرد: «در سال ۱۹۹۲ اولین بانکی که اقدام به انتشار توکن پول خود کرد، فنلاند بود. بعد از سه سال این پروژه شکست خورد. تنها ابزار پرداخت بانک مرکزی اسکناس مسکوک است. کارت‌هایی که با آنها تراکنش انجام می‌دهیم پول بانک مرکزی نیست؛ بلکه برای بانک‌های تجاری است. سهم اسکناس مسکوک به‌شدت کاهش پیدا کرده و به نظر من زیر ۲ درصد است. این موضوع بانک‌های مرکزی را به فکر انداخت که الگوی پرداخت که خودش منتشرکننده باشد در اختیار مردم قرار دهد. با آمدن ارزهای دیجیتال، بانک‌های مرکزی هم به فکر استفاده از آن افتادند. ۱۱۲ کشور هنوز در مرحله بررسی و تحقیق هستند. ۵ کشور سراغ آن رفتند و شکست خوردند. ۴ کشور پروژه خود را لانچ کرده و عملیاتی کرده‌اند. مردم در نهایت باید پروژه ریال دیجیتال را بپذیرند و از آن استفاده کنند.»
پیمان قربانی بیان کرد: «بانک مرکزی در زمینه ریال دیجیتال خوب عمل کرده است. در صندوق بین‌المللی پول بحث بود که ریال دیجیتال را به صورت پایلوت در چین اجرا کنند. چین اعتراض کرد که این کار باتوجه‌به حجم اقتصاد مشکلاتی ایجاد می‌کند و بهتر است در کشورهای کوچک‌تر پیاده‌سازی شود. ارز دیجیتال بانک مرکزی زمانی می‌تواند مناسب باشد که در مجموعه‌های مالی، سازوکار مناسبی برای آن وجود داشته باشد.»
او خاطرنشان کرد: «نظام تولید اسکناس مسکوک ازآنجا که حذف صفرها انجام نشده، دچار مشکلات کرده است. مثلاً ازآنجا که ارزش فلز سکه‌ها بیشتر از پول بوده است، سکه‌ها آب شده‌اند. نظام پرداخت نقدی در خدمت‌رسانی به مبادلات دچار مشکل است. ریال دیجیتال می‌تواند از این هزینه‌ها اجتناب کند و هزینه‌های چاپ پول برای بانک مرکزی را پایین بیاورد.»
حسین یعقوبی گفت: «کشور ما سیزدهمین کشور دنیا است که ارز دیجیتال بانک مرکزی خود را به مرحله پایلوت رسانده و عملیاتی کرده است. ما هم مانند سایر کشورها با مشکل پذیرش مواجه بوده‌ایم. ما باید روی جذابیت ریال دیجیتال بیشتر کار کنیم. در این سه تا چهار ماه اخیر بیش از ۱۵۰ هزار کیف پول ریال دیجیتال ساخته‌ایم که بدون محدودیت بوده است. همچنین هزار تراکنش را پردازش کرده‌ایم و بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان ریال دیجیتال در گردش بوده است.»
او در ادامه اظهار کرد: «بر اساس آمار ارائه شده، تا سال ۲۰۳۰، ۳۰ درصد از تولید ناخالص داخلی کشورها قرار است به صورت توکن در بسترهای دیجیتال عرضه شود. در حال حاضر ریال دیجیتال به‌عنوان یکی از گزینه‌های پدافند غیرعامل در نظر گرفته می‌شود و در آینده می‌تواند بخشی از پرداخت‌های خرد شتاب و شاپرک را به خود اختصاص دهد. مهم‌ترین قابلیت ریال دیجیتال، قابل برنامه‌ریزی بودن آن است.»
اصغر ابوالحسنی در پایان اظهار کرد: «ریال دیجیتال به دور زدن تحریم می‌تواند کمک کند. ریال ایران برای تجار روسی ارزش پیدا کرده است و ما تبادلات خود با روسیه را با ریال و روبل انجام می‌دهیم. همچنین ما خریدهای خود را با روبل انجام می‌دهیم. در ابتدای کار ما این اقدام را برای ریال دیجیتال انجام نمی‌دهیم و اول باید از مرحله پایلوت عبور کند.»
ثبت دیدگاه