نیلوفر نادری / وحید شامخی، معاون توسعه کسب‌وکار نوبیتکس طی ارائه‌ای در رویداد ۹ ژانویه به بررسی رفتارهای چهارگانه کاربران ایرانی در بازار رمزارز پرداخت و از چالش‌های پیش روی رمزارزها در جهان سخن گفت. شامخی معتقد است که رشد کاربران ایران از میانگین رشد کاربران دنیا بیشتر بوده است. این داده‌‌ها به ما می‌گویند که مشارکت زنان نسبت به گذشته در این حوزه بیشتر شده و از ۸ درصد در سال ۲۰۱۹ به ۲۳درصد در سال ۲۰۲۳ رسیده است.
«آلیس در سرزمین عجایب» نام کتابی است که ۱۶۰ سال پیش نوشته شده و تا به امروز به ۱۷۴ زبان زنده دنیا ترجمه شده است؛ کتابی که وحید شامخی، در سومین رویداد ۹ ژانویه به آن و نسبتی که با داستان رمزارز دارد، اشاره کرد و گفت: «نتایج پژوهش‌های ما حاکی از آن است که ۷۳درصد از کاربرانمان به آموزش دیدن و کسب اطلاعات بیشتر نیاز دارند؛ افرادی که شبیه آلیس در سرزمین عجایب شده‌اند و خرگوشی را دیده‌اند که لباس عجیبی پوشیده و در حال دویدن است و می‌خواهند دنبال آن بروند و وقتی وارد سوراخ موش شوند، با یک عالم داستان عجیب‌وغریب روبه‌رو خواهند شد و اتفاق‌هایی را تجربه خواهند کرد که غافلگیرشان می‌کند. در واقع، اگر افراد نمی‌خواهند مثل آلیس دائم متعجب و غافلگیر شوند، باید روی آموزش دیدن و کسب آگاهی بیشتر تمرکز کنند، اقدامی که راهگشای مسیر پیش روی مردم، رگولاتور و کسب‌وکارها خواهد بود.»
مزایای تمرکززدایی از نظام‌های مالی
شامخی ابتدا درباره مختصات نظام‌های مالی کلاسیک صحبت کرد و درباره مزایای تبدیل شدن دیفای گفت: «همه ما از نظام‌های مالی کلاسیک اظهار ناراحتی می‌کنیم. تمرکزگرایی و بوروکراسی‌های زیاد و سخت‌گیری‌های بانک مرکزی، انعطاف‌ناپذیر به نظر می‌رسد. همه ما شکل‌گیری حاکمیت تقاضا را لمس کرده‌ایم؛ سرمایه‌گذاران تمایل بیشتری به سرمایه‌گذاری در فضاهای بانکی کلاسیک دارند و به سمت شرکت‌هایی نظیر گوگل، آمازون و فیس‌بوک می‌روند. در چنین وضعیتی است که دیفای به وجود آمده تا در راستای توسعه فراگیری مالی قدم بردارند و همه بدون واسطه بتوانند از ابزارهای مالی بهره‌مند شوند. من در اینجا قصد ندارم درباره دیفای صحبت کنم، اما به چگونگی شکل‌گیری آن اشاره خواهم کرد. بیت‌کوین در سال ۲۰۰۹ به وجود آمد. کوین‌بیس هم، در سال ۲۰۱۲ به وجود آمد و سال ۲۰۱۵ بود که اتریوم و اسمارت کانترکت نیز وارد بازی شدند. برخی بر این باورند که تمام جریان‌هایی که در فضای کریپتوکارنسی و دیفای ایجاد شده، به واسطه همین اتریوم بوده است. در سال ۲۰۱۸ به تدریج Decentralized Exchangesها به وجود آمدند و سال ۲۰۲۱ بیت‌کوین در بالاترین قیمت خود به ۶۸هزار دلار هم رسید و ارزش کل بازار رمزارزها در آن لحظه با رشد شب قبل بیت‌کوین به بیش از ۱.۷ تریلیارد دلار رسید.»
تخمین‌هایی درباره آینده فراگیری رمزارزها
او درباره فراگیر شدن بازار رمزارزها در جهان اظهار کرد: «می‌خواهم امروز از واقعیت‌هایی نام ببرم که نشان‌دهنده فراگیر شدن بازار رمزارزها هستند؛ اول اینکه ارزش بازار رمزارزها با قیمت همین امروز تقریباً ۱۲ تا ۱۳درصد از بازار طلای دنیا به حساب می‌آید. دوم اینکه مؤسسات مختلف تخمین زده‌اند که طی سه سال آینده حدود یک‌میلیارد نفر در دنیا رمزارز خواهند داشت. تخمین‌ها متفاوت هستند، اما این مؤسسات به رقمی نزدیک به پانصدمیلیون نفر در جهان اشاره می‌کنند. نکته جالب توجه این است که از منظر دموگرافیک، ۷۱درصد از افرادی که رمزارز دارند، دارای مدرک دانشگاهی بالاتر از مقطع کارشناسی هستند و به‌عبارتی تحصیلات تکمیلی دارند. کشورهای دنیا به‌صورت متنوعی در این بازار وارد شده‌آند و اقتصادهای قوی و ضعیف زیادی از کشورهای مختلف به بازار آمده‌اند. برای مثال ترکیه از سال ۲۰۲۱ تا امروز، طی سه سال میزان پذیرش کریپتوی خودش را از ۱۲درصد به ۴۰درصد رسانده است. طبق پیمایش بایننس، از هر پنج نفر ترکیه‌ای، دو نفرشان دارایی کریپتو دارند.»
ورود برندهای بزرگ جهان به فضای کریپتو
او در ادامه توضیح داد: «اتفاق جالب توجه دیگری که در مورد ترکیه افتاده، این است که افرادی که در سرمایه‌گذاری‌های زیر ۱۰۰دلار شرکت می‌کنند، عموماً ۳۰ تا ۴۰درصد از دارایی خود را به کریپتو تبدیل می‌کنند. این در حالی است که پولدارها هنوز هم روی مسکن و ملک سرمایه‌گذاری می‌کنند. در واقع، قشر کم‌درآمد جامعه در ترکیه، کریپتو را به‌عنوان یک گزینه جدید سرمایه‌گذاری به حساب می‌آورد. علاوه بر این، واقعیت دیگری هم وجود دارد که از رونق گرفتن و فراگیر شدن بازار رمزارزها خبر می‌دهد؛ برندهای بزرگ دنیا فعالیتشان در فضای کریپتو را آغاز کرده‌اند و بعضی از آنها از آن برای برنامه وفاداری استفاده می‌کنند و عده‌ای هم با کریپتو خرید می‌کنند. اندرسون اوربیتس یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاران خطرپذیر دنیا در گزارشی که منتشر کرده، می‌گوید که بازار کریپتو در جهان با چهار موج اصلی روبه‌رو بوده است و ما امروز در موج چهارم آن هستیم. نکته جالب توجه این گزارش این است که هم فعالیت‌های رسانه‌های اجتماعی و هم فعالیت توسعه‌دهندگان، بنیان‌گذاران و سرمایه‌گذاران این حوزه تقریباً به نرخ مشابهی رشد می‌کنند و این نشان‌دهنده جریان فراگیر رمزارزها در ابعاد مختلف صنعت است.»
رفتارهای چهارگانه کاربران ایرانی در بازار رمزارز
رمزارزها در ایران هم فراگیر شده‌اند و رونق گرفته‌اند. او در خصوص وضعیت ایران در رویارویی با دنیای کریپتوکارنسی‌ها توضیح داد: «بر اساس داده‌های ما در نوبیتکس، رشد کاربران ایران از میانگین رشد کاربران دنیا بیشتر بوده است. این داده‌‌ها به ما می‌گویند که مشارکت زنان نسبت به گذشته در این حوزه بیشتر شده و از ۸درصد در سال ۲۰۱۹ به ۲۳درصد در سال ۲۰۲۳ رسیده است. طبق این داده‌‌ها، گروه‌های سنتی استفاده‌کننده از کریپتو نیز متوازن شده‌اند و گرچه در چند سال گذشته ۴۵درصد از کاربران ما را افراد ۳۰ تا ۴۰ساله تشکیل می‌دادند، امروز این عدد به ۳۷ یا ۳۸درصد کاهش یافته است و سهم گروه‌های سنی دیگر بیشتر شده است. ما در نوبیتکس از تمام استان‌های کشور کاربر داریم و اینطور نیست که کریپتو فقط به استان‌های خاصی محدود شده باشد. توزیع دارایی‌های کریپتو در کشور تطابق خوبی با توزیع آماری جمعیت دارد. علاوه بر همه این موارد، باید بگویم که کاربران ما عموماً چهار نوع رفتار از خودشان نشان می‌دهند؛ عده‌ای از آنها به دنبال حفظ و نگهداشت سرمایه اقتصادی‌شان هستند که به آنها هلدر می‌گوییم. گروه دوم تریدرهایی هستند که می‌خواهند نوسان‌گیری کنند. گروه سوم کاربران عملیاتی هستند که قصد پرداخت، خرید و جابه‌جایی پول را دارند و در نهایت با یک گروه چهارمی هم روبه‌رو هستیم که اسمشان را کنجکاوها گذاشته‌ایم؛ گروهی که عموماً بین ۳۰ تا ۵۰ سن دارند و می‌خواهند این فضا را بشناسند و آن را محک بزنند.»
چالش‌های پیش روی رمزارزها در دنیا
او صحبت‌هایش را با اشاره به چالش‌های پیش روی رمزارزها برای فراگیر شدن هرچه بیشتر تمام کرد: «توسعه و فراگیر شدن رمزارزها با چالش‌هایی هم روبه‌رو بوده و است. تحلیل‌های مختلفی وجود دارند که به این مسئله می‌پردازند. طبق این تحلیل‌ها یکی از مهم‌ترین چالش‌های فعلی به پیچیدگی قضیه و دشواری درک داستان رمزارز مربوط می‌شود. یک پیمایش جدید در سال ۲۰۲۳ در آمریکا نشان می‌دهد که هنوز ۷۵درصد از افراد نمی‌توانند به رمزارزها اتکا کنند و داستان پشت آن را نمی‌دانند. یافته‌های ما در نوبیتکس نشان می‌دهد که علت اصلی چنین عدم اتکا و عدم اعتمادی به رمزارزها به همان مسئله‌ای برمی‌گردد که در ابتدای صحبت‌هایم به آن اشاره کردم؛ کمبود دانش و آگاهی افراد از جهان کریپتوکارنسی‌ها؛ مسئله‌ای که آنها را به آلیس در سرزمین عجایب تبدیل می‌کند و باعث می‌شود با ورود به این جهان همه‌چیز برایشان عجیب‌وغریب به نظر برسد و غافلگیر شوند. کوکوین نیز در سال ۲۰۲۳ در امارات پیمایشی انجام داده که در آن مهم‌ترین چالش کاربران کریپتو در امارات را آموزش و آگاهی معرفی کرده است. پژوهش‌های دیگری هم در این زمینه انجام شده که همگی به نتایج مشابهی رسیده‌اند. برای مثال یکی از آنها در مالزی بوده که باز هم مشخص شده بخش بزرگی از کاربران، نسبت به جهان رمزارزها آگاهی و دانش خاصی ندارند و می‌گویند که نمی‌فهمند داستان از چه قرار است و در چه فضایی سیر می‌کنند.»
راه پرداخت – رسانه فناوری‌های مالی ایران
ثبت دیدگاه