خلق ارزش در کسبوکار صنعت بانکداری رابطه مستقیمی با توسعه و تقویت فناوری اطلاعات در این صنعت دارد و از طرف دیگر میزان هزینه‌کرد در بخش فناوری اطلاعات تأثیر مستقیمی بر سودآوری دارد. به نحوی که طبق نتایج مطالعه مؤسسه گارتنر، در ازای تخصیص هر پنج درصد از بودجه کل به بخش فناوری اطلاعات، سود حاصله در حوزه بانکداری تا ۲۴ درصد افزایش می‌‌یابد. در این میان سؤال این است که در ایران سهم بخش فناوری اطلاعات از بودجه بانک‌ها چقدر است؟ در این گزارش، این موضوع را بررسی کرده و نظر کارشناسان را پرسیده‌ایم.
مجید جعفریان، معاون فناوری اطلاعات بانک سرمایه در گفت‌و‌گو با «عصر تراکنش» نگاهی به بودجه اختصاص‌یافته به فناوری اطلاعات در بانک‌ها داشته و از تأثیر آن بر نوآوری صحبت کرده است. او معتقد است که الگوی مصرف بودجه در حوزه فناوری اطلاعات در حال تغییر است؛ به عبارتی بانک‌های کشورهای توسعه‌یافته در حال تعریف الگوی جدیدی برای مصرف بودجه‌شان در این زمینه‌اند. اگر این الگوی جدید در بانک‌های کشور ما نیز اجرا شود، قطعاً بودجه بیشتری لازم خواهد بود
بازنگری در تخصیص بودجه فناوری اطلاعات اجتناب‌ناپذیر است
مجید جعفریان، معاون فناوری اطلاعات بانک سرمایه، با اشاره به بودجه فناوری اطلاعات در این بانک می‌گوید در حال حاضر این بودجه را به‌صورت درصدی نمی‌توان اعلام کرد: «با توجه به این موضوع که کسبوکار بانک‌ها تغییر کرده و کاملاً بر پایه فناوری اطلاعات قرار گرفته است، معمولاً برای هر نیازی که از سوی فناوری اطلاعات مطرح شود و هیئت‌مدیره بانک آن را تأیید کند، بودجه اعطا می‌شود.»
جعفریان معتقد است الگوی مصرف بودجه در حوزه فناوری اطلاعات در حال تغییر است؛ به عبارتی بانک‌های کشورهای توسعه‌یافته در حال تعریف الگوی جدیدی برای مصرف بودجه‌شان در این زمینه‌اند. اگر این الگوی جدید در بانک‌های کشور ما نیز اجرا شود، قطعاً بودجه بیشتری لازم خواهد بود: «اگر بخواهیم کسبوکار بانک را تغییر دهیم و به بانک به چشم یک سازمان فناوری اطلاعاتی که سرویس‌های بانکی ارائه می‌دهد نگاه کنیم، بودجه فعلی پاسخ‌گو نخواهد بود. اکنون دیدگاه معمول، براساس همان نگرش بانکداری سنتی است. فرض کنید همان خدماتی که در بانکداری سنتی به مشتریان ارائه می‌شود الکترونیکی شود. در این شرایط، نوع نگاه ما تغییر چندانی نکرده است. لذا در راستای حرکت به سمت تحول دیجیتال، بازنگری در تخصیص بودجه فناوری اطلاعات اجتناب‌ناپذیر است.»
معاون فناوری اطلاعات بانک سرمایه با اشاره به عواملی که باعث موفقیت فین‌تک‌ها نسبت به بانک‌ها در ایران می‌شود، توضیح می‌دهد: «بدیهی است که بودجه در نوآوری تأثیرگذار است، اما بودجه بانک‌ها در بخش فناوری اطلاعات قابل مقایسه با فین‌تک‌ها نیست. دلایل مختلفی در رشد فین‌تک‌ها و در تولید سرویس‌های آنها تأثیرگذار است.
به‌طور مثال فین‌تک‌ها در عین حفظ کیفیت و افزایش تنوع سرویس‌های مالی توانسته‌اند هزینه‌هایشان را کاهش دهند. ضمن اینکه، کاهش حجم بوروکراسی و شکستن محدودیت جغرافیایی و زمانی نیز از دیگر عوامل تأثیرگذار بر این موضوع است. همچنین توانمندی هوشمند فین‌تک‌ها در ارزیابی خطرها و پذیرفتن ریسک‌های احتمالی باعث شده آنها از بانک‌ها پیشی بگیرند، لذا بودجه تنها عامل مؤثر نیست.»
کمبود بودجه قطعاً جلوی نوآوری بانک‌ها را می‌گیرد. جعفریان با بیان این موضوع می‌گوید اکنون نوآوری‌ها، با توجه به الگوهای جدید بانک‌ها در صنعت بانکی در حال شکل‌گیری‌اند و به تبع سرویس‌های جدیدی هم در حوزه بانکی خلق می‌شود: «تولید این خدمات و سرویس‌های مالی جدید که قرار است در حوزه بانکداری دیجیتال به مشتریان ارائه شود نیازمند بودجه ویژه‌ای است. اگر امنیت را از فناوری اطلاعات جدا نبینیم و کسبوکار بانک را به امنیت اطلاعات گره بزنیم، امنیت اطلاعات هم بودجه خاص خودش را خواهد داشت، اما فعلاً در این زمینه کاستی‌ها و کمبودهایی دیده می‌شود.»
به گفته جعفریان، رابطه مستقیمی بین خلق ارزش در کسبوکار بانکی و توسعه و تقویت فناوری اطلاعات وجود دارد. او با اشاره به این موضوع توضیح می‌دهد: «اگر بانک را یک سازمان فناوری اطلاعات بدانیم که خدمات بانکی ارائه می‌دهد، قطعاً این ارتباط را درک می‌کنیم و بودجه‌ای مناسب به آن اختصاص می‌دهیم. در برخی از بانک‌های کشور فناوری اطلاعات را بخشی هزینه‌زا می‌بینند و آن را اصل کسبوکار نمی‌دانند، در صورتی که در بانک‌های بزرگ دنیا بیش از ۴۰درصد بودجه‌شان را به فناوری اطلاعات اختصاص می‌دهند.»
راه پرداخت – رسانه فناوری‌های مالی ایران
ثبت دیدگاه